«وَ مَا أَنَا يَا رَبِّ وَ مَا خَطَرِي هَبْنِی بِفَضْلِکَ وَ تَصَدَّقْ عَلَیَّ بِعَفْوِکَ؛ ای خدا! من چه کسی هستم؟ و چقدر اهمیت دارم؟ به واسطه فضلت، هدیه‌ام ده و با عفوت بر من تصدق ده!»
یکی از آداب دعا این است که بنده خودش را پیشگاه خداوند کوچک بشمارد و تواضع کند در این موضوع مرحوم این فهد حلی نقل کرده كه عابدى هفتاد سال روزها را روزه مى‏گرفت و شبها تا صبح عبادت مى‏كرد. روزی از خدا حاجتى را خواست كرد ولی حاجتش برآورده نشد با خود گفت اى نفس به خاطر تو خدا حاجت مرا نداد اگر در تو خيرى مى‏بود حاجت تو را به تو مى‏دادند خداى متعال فرشته‏اى را به سوى او فرستاد و گفت اى فرزند آدم! اين لحظه كه نفست را كوچك شمردى در نزد من بهتر از عبادت‏هاى گذشته‏ات مى‏باشد(عده الداعی ص177).
در حدیثی از امام باقر ع علت انتخاب حضرت موسی ع برای نبوت، تواضعش پیشگاه خدا بیان شده است حدیث بدین صورت است که خدا به حضرت موسى ع وحى کرد که مى‏دانى چرا من تو را براى گفتگو برگزيدم؟ عرضه داشت پروردگارا نمی دانم. فرمود: اى موسى! من اوضاع بندگانم را بررسی كردم، هيچ كس را مثل تو متواضع تر براى خودم نديدم و علامت تواضع تو این است که وقتى نماز مى‏خوانی صورتت را بر خاك مى‏گذارى در نتیجه من دوست داشتم كه تو را بين خلايق بالا ببرم.
جستجو در ادعیه ائمه اطهار ع روشن می کند که ائمه ع با کمال تواضع پیشگاه خداوند به دعا و مناجات می پرداختند امام سجاد ع در سجده نمازش دعای «عُبَيْدُكَ بِفِنَائِكَ مِسْكِينُكَ بِفِنَائِكَ فَقِيرُكَ بِفِنَائِكَ سَائِلُكَ بِفِنَائِك‏؛ بنده كوچك، مستمندت، نيازمند تو، درخواست‏كننده‏ات به در خانه تو آمده‏» را می خواندند که نهایت تواضع پیشگاه خداوند است(الإرشاد: ج‏2 ص143).
سیره مناجاتی پیامبر ص بهترین الگو برای تواضع در پیشگاه خداوند است. نکته مهم این است که پیامبر ص به اندازه ای عبادت کرده بود که خداوند در آیه دوم سوره طه خطاب به ایشان می فرماید « ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که از کثرت عبادت خدا و جهد و کوشش در هدایت خلق خویشتن را به رنج درافکنی». همین پیامبر ص مورد خطاب در این آیه وقتی با خداوند متعال مناجات می کردند نهایت تواضع را رعایت می کردند و بدین گونه با خدا حرف می زدند که «مَا عَبَدْنَاكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ وَ مَا عَرَفْنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِكَ؛ خدايا آن گونه كه تو شايسته عبادتى ما تو را عبادت نكرده‏ايم و آن گونه كه تو شايسته معرفتى ما تو را نشناختيم»(بحار الأنوار: ج‏68 ص23).
چکیده: یکی از آداب دعا، تواضع پیشگاه خداوند است پیشوایان دینی در مناجات خود نهایت تواضع را محضر خداوند رعایت می کردند و ادعیه به جا مانده از آنها بهترین ذکر در این رابطه می باشد که سالکان طریق با استفاده از آن اذکار می توانند تواضع در پیشگاه خداوند را رعایت کنند.