دنیا یا آخرت؟

فَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ رَبَّنَا ءَاتِنَا فیِ الدُّنْیَا وَ مَا لَهُ فیِ الاَخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ(200) وَ مِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا ءَاتِنَا فیِ الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فیِ الاَخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ(201) أُوْلَئکَ لَهُمْ نَصِیبٌ مِّمَّا کَسَبُواْ وَ اللَّهُ سَرِیعُ الحِسَابِ
ترجمه) بعضي از مردم مي‏گويند: خداوندا! به ما در دنيا (نيكي) عطا كن! ولي در آخرت، بهرهاي ندارند(200) و بعضي مي‏گويند: پروردگارا! به ما در دنيا (نيكي) عطا كن! و در آخرت نيز (نيكي) مرحمت فرما! و ما را از عذاب آتش نگاهدار(201) آنها از كار (و دعاي) خود، نصيب و بهره‏ اي دارند، و خداوند، سريع الحساب است. (202)
دنیا یا آخرت؟
یکی از راه‌های شناخت سطح معرفت و نگرش افراد به زندگی، آشنایی با خواسته‌ها و امیال آنان است. ما هنگام دعا از خداوند خواسته‌های خود را طلب می‌کنیم پس نحوه‌ی دعا کردن هر کس نشانگر نگرش او به هستی و سطح معرفت اوست.
خداوند در این آیات ذکر شده از سوره‌ی مبارکه آل عمران، دو مدل دعا کردن را توصیف می‌کند که بیانگر دو نوع نگاه به هستی و زندگی در میان انسان هاست.
دسته اول کسانی هستند که می‌گویند خدایا در این دنیا به ما عطا کن! در جهان بینی این افراد آخرت هیچ جایگاهی ندارد و فقط به دنبال دنیا هستند. این افراد آنقدر سطحی نگرند که به خیر و شر آنچه که در دنیا به آن‌ها می‌رسد توجهی ندارند و فقط میخواهند که خدا در این دنیا به آن‌ها چیزی عطا کند.
اما در مقابل این گروه کسانی قرار دارند که از خدای خویش، هم در این دنیا و هم در سرای آخرت، طلب خیر و نیکویی می‌کنند. این افراد مثل دسته‌ی اول، افرادی تک بعدی نیستند و فقط نگاهشان به دنیا نیست بلکه دنیا و آخرت را مکمل همدیگر در نظر می‌گیرند. برخلاف دسته‌ی اول که فقط به دنبال دریافت مواهب مادی در این دنیا بودند، دسته‌ی دوم به خیر و شر بودن آنچه که به آن‌ها عطا می‌شود توجه دارند فلذا از خدای خویش حسنه را مسئلت می‌کنند، نه صرف هرگونه عطائی را. زیرا می‌دانند ممکن است چیزی به آن‌ها عطا شود اما خیر آنان در آن چیز نباشد.
نسخه‌ای که قرآن برای زندگی و بندگی بشریت، ارائه می‌دهد بدون هر گونه افراط و تفریط است. افراط در اینکه آخرت را بدون توجه به دنیا در نظر بگیریم و بهره مندی از از مواهب دنیوی را در تضاد با آخرت بدانیم. تفریط در این‌که خود را منحصر به این دنیا کنیم و از آخرت غافل شویم.