گردش روزگار!

﴿إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَتَّخِذَ مِنْکُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ﴾ (آل عمران: 140)
ترجمه) اگر به شما آسیبی رسیده آن قوم را نیز آسیبی نظیر آن رسید و ما این روزها[ى شكست و پيروزى] را میان مردم به نوبت می‌گردانیم [تا آنان پند گيرند] و خداوند کسانی را که [واقعا] ایمان آورده‌اند معلوم بدارد و از میان شما گواهانی بگیرد و خداوند ستمکاران را دوست نمی‌دارد.
گردش روزگار!
مسلمانان پس از آن که در جنگ بدر به پیروزی چشمگیری دست یافتند، در جنگ احد دچار خسارت‌ها و تلفات سنگین شدند و این شکست باعث شد که آنان روحیه‌ی خود را از دست بدهند. خداوند متعال بعد از این ناکامی، در آیه ۱۴۰ سوره مبارکه آل عمران برای دلداری دادن و آرامش بخشیدن به مسلمانان، به قاعده‌ی مهمی که بر جهان آفرینش حکمفرماست اشاره می‌نماید. شناخت این قاعده‌ی مهم نه تنها برای مسلمانان صدر اسلام بلکه برای تک تک انسان‌ها در زندگی فردی و اجتماعیشان، موجب آرامش خاطرو سلامت روان خواهد بود.
خداوند در این آیه شریفه به این سنت الهی اشاره می‌کند که هیچ یک از حوادث تلخ و شیرینی که در زندگی انسان‌ها رخ می‌دهد پایدار و بادوام نیست. غم ها، شادی ها، تلخی ها، شیرینی ها، شکست‌ها و پیروزی ها، هیچکدام در این جهان ثابت نیستند و همگی در حال تغییر و دگرگونی اند. اگر در جنگ احد مسلمانان دچار شکست شدند، پیش از آن طرف مقابل طعم تلخ شکست را چشیده بوده است. بنابر این شکست و پیروزی به صورت مداوم در در میان انسان‌ها حال تغییر است.
اگر کسی این سنت الهی را که قرآن کریم بدان اشاره می‌کند، با جان و دل درک نماید، دیگر به وقت شکست‌ها و تلخی‌های این دنیا مأیوس و ناامید نمی‌شود و از شیرینی‌ها و پیروزی‌های این دنیا نیز سرخوش و سرمست نمی‌شود. زیرا می‌داند که هیچ کدام از این‌ها دارای اصالت و دوام نبوده بلکه موقتی و گذراست. همه‌ی این‌ها بهانه‌هایی هستند برای آن که خدای متعال انسان‌ها را به وسیله‌ی آن‌ها بیازماید تا مدعیان ایمان از مومنان واقعی مشخص شوند. بنابراین انسانی که آشنا با این سنت الهی باشد نه هنگام سختی‌ها و ناراحتی‌ها در دریای غم غرق می‌شود و نه در هنگام آسایش و راحتی دچار غرور و سرمستی می‌شود و به همه اینها به چشم امتحان الهی می‌نگرد. فقط چنین انسانی است که در این دنیا می‌تواند از تعادل روحی و آرامش روانی برخوردار باشد و دچار یأس و غرور در زندگی نگردد.