امیرالمؤمنین (علیه السلام) مؤذن قیامت

﴿وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ﴾
و بهشتيان به دوزخيان صدا ميزنند كه ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود همه را حق يافتيم، آيا شما هم آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود حق يافتيد؟! در اين هنگام ندا دهنده‏ اي در ميان آنها ندا مي‏دهد كه لعنت خدا بر ستمگران باد!

طبق آیات قرآن کریم، در قیامت میان اهل بهشت و اهل دوزخ نوعی ارتباط وجود دارد. در آن روز بعد از آن که به حساب تمامی افراد رسیدگی می‌شود و جایگاه هر فرد در بهشت یا جهنم مشخص می‌گردد و هر یک از اهل جنت و اهل نار در بهشت و جهنم در جایگاه خود مستقر می‌شوند، گفتگو‌هایی میان بهشتیان و جهنمیان رد و بدل می‌شود.
خداوند در جزء هشتم قرآن در آیه ۴۴ سوره‌ی مبارکه‌ی اعراف، یکی از گفتگوهای میان اهل بهشت و اهل جهنم را برای ما توصیف می‌کند. طبق این آیه‌ی شریفه، بهشتیان اهل جهنم را صدا می‌زنند و به آن‌ها می‌گویند: «ما دیدیم که خداوند به وعده‌ای که به ما داده بود وفا کرد، آیا شما هم فهمیدیدکه خداوند به که نسبت به شما داده بود وفا کرده است؟» دوزخیان درپاسخ بهشتیان اقرار می‌کنند که آن‌ها نیز وعده‌ی الهی را حق یافتند. در آن زمان وقتی که دوزخیان زبان به اقرار باز می‌کنند، ندادهنده‌ای میان بهشتیان و جهنمیان قرار می‌گیرد و اهل دوزخ را ندا می‌دهد: که لعنت خدا بر ظالمان باد!
حال سوال اینجاست که آن منادی و موذنی‌ای که بین این دو گروه قرار گرفته و دوزخیان را مورد لعن قرار می‌دهد، چه کسی است؟ طبق روایات شیعه و سنی آن ندا دهنده کسی نیست جز امیرالمومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام).
حاکم حسکانی که از علمای اهل سنت است، از ابن عباس مفسر بزرگ جهان اسلام نقل می‌کند که: «برای امیرالمومنین (علیه السلام) در کتاب خدا نام‌هایی وجود دارد که مردم آن‌ها رانمی شناسند؛ منظور خدای متعال از موذن، در آیه ی«فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ» امیرالمومنین (علیه السلام) است که ندا می‌دهد: لعنت خدا بر آنان که ولایت مرا تکذیب کردند و حقم را ضایع نمودند. » (۱)
در روایت دیگری از امام باقر آمده است که: هنگامی که امیرالمومنین (علیه السلام) از جنگ نهروان بازگشتند به ایشان اطلاع دادند که معاویه ایشان را به صورت علنی سب و لعن می‌کند و یارانش را به قتل می‌رساند. ایشان با شنیدن این خبر، خطبه‌ای برای مردم کوفه ایراد کرده و در آن فرمودند: اگر این آیه در قرآن مجید نبود که ﴿نعمت پروردگارت را بازگو کن! ضحی: ۱۱﴾ هیچ گاه به بیان فضائل و مناقب خودم نمی‌پرداختم. در ادامه ایشان می‌فرماید: بدانید که در قرآن مجید نام‌هایی مخصوص من است و به شما هشدار می‌دهم که مبادا آن‌ها را نادیده بگیرید و گمراه گردید. سپس امیرالمومنین (علیه السلام) به این آیه شریفه‌ی مورد بحث از سوره‌ی اعراف اشاره کرده و می‌فرماید: و منم «مؤذّن» در دنیا و آخرت که خدا در این آیه به او اشاره فرموده است. (۲)

(۱) شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج۱، ص: ۲۶۸.
(۲) معانی الاخبار، ص۵۸.