دعای پدر در حق فرزند

قال الإمام الصادق عليه السلام: ثلاث دعوات لا يحجبن عن اللَّه تعالى:
دعاء الوالد لولده- إذا برّه-. و دعوته عليه- إذا عقّه.۱
امام صادق علیه السلام فرمودند:
سه دعاست كه از درگاه خداوند متعال رد نمى شود.
از جمله آن دعاها: دعاى پدر براى فرزندش ، هر گاه كه به او نيكى كند ، و نفرينش در حقّ او ، آن گاه كه از او نافرمانى نمايد.
یکی از دعاهای مستجاب دعای والدین در حق فرزند است و این مسأله تا جایی اهمیت دارد که به ما امر شده حتی بعد از مرگ آن ها بر سر مزارشان برویم و از آن ها درخواست دعا داشته باشیم.
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) میفرمایند:
زُورُوا مَوْتَاکُمْ فَإِنَّهُمْ یَفْرَحُونَ بِزِیَارَتِکُمْ وَ لْیَطْلُبْ أَحَدُکُمْ حَاجَتَهُ عِنْدَ قَبْرِ أَبِیهِ وَ عِنْدَ قَبْرِ أُمِّهِ بِمَا یَدْعُو لَهُمَا.۲
به زیارت قبر مرده‌هایتان بروید، زیرا آنان با زیارت شما خوشحال می‌شوند و شما خواسته‌هایتان را بر سر قبر پدر و مادرتان از خداوند بخواهید (که خدا به احترام آنها دعای شما را اجابت کند)
در این نوشتار با ذکر دو مثال به تبیین تأثیر دعای پدر بر عاقبت فرزند میپردازیم.
مرحوم مجلسي اول كه از بزرگان شيعه و صاحب حالات و كشف و شهود است، مي گويد: «در يكي از شب ها پس از ان كه تهجد فارغ شدم، حالتي برايم دست داد كه فهميدم اگر دعايي كنم به اجابت خواهيد رسيد. در اين انديشه بودم كه از خداي بزرگ چه چيزي را درخواست كنم؛ به ناگاه صداي گريه محمد باقر از گهواره شنيده شد. گفتن: خدايا، به حق محمد (صلی الله علیه و آله) اين كودك را مروج دين و نشر دهنده احكام پيغمبر قرار ده، و او را از توفيقات بي نهايت خود بهره مند گردان. صاحب مرآه الاحوال گفته است: امور خارق العاده اي كه از علامه مجلسي ظاهر شده است، مسلما از آثار همين دعاي پدر در حق اوست. ۳
این یکی از معجزه های دعای پدر در حق فرزند بود اما اگر خدایی ناکرده کار معکوس شد اثرات شومی بر دنیا و آخرت انسان خواهد گذاشت. برای توجه به این مطلب بهتر است به این روایت توجه کنیم.
امیرالمؤمنین با حضرت مجتبی علیهما السلام در مسجد الحرام نشسته بودند که ناگاه زمزمه ای سوزنده و مناجاتی جگرسوز شنیدند که می گفت:
ای خدایی که کلید حل همه ی مشکلات به دست قدرت تو است!
ای خدایی که رنج ها را برطرف می کنی!
ای خدایی که بیچاره و درمانده جز تو یاری ندارد!
ای خدایی که مالکیت دنیا و آخرت در سیطره ی تو است!
آیا هنوز نمی خواهی به دعای من که همه ی راه ها به رویم بسته شده است توجه کنی؟ اینجا مسجد الحرام است، اینجا اگر دعا به اجابت نرسد کجا به اجابت خواهد رسید؟
امیرالمؤمنین علیه السلام به حضرت مجتبی فرمود. صاحب این ناله و مناجات را نزد من آور! حضرت نزد صاحب ناله رفتند، دیدند جوانی است صورت بر خاک نهاده و به پیشگاه حق تضرّع و زاری می کند در حالی که یک طرف بدنش خشک و بی حرکت و لمس است.
فرمود جوان نزد امیرالمؤمنین بیا! جوان به محضر مولای عارفان و امیر مناجاتیان آمد.
امام فرمود. چرا این گونه ناله می کنی؟ عرض کرد. بدنم را ببینید که نیمی از آن از کار افتاده، زندگی برای من بسیار سخت شده است.
حضرت فرمود: چه شده که به این بلا دچار شده ای؟ گفت. در اوج جوانی آلوده به هر گناهی بودم، پدرم از من بسیار رنجیده بود. بارها مرا نصیحت کرد و من توجهی به نصایح او نکردم. یک بار در این شهر به من گفت. یا دست از گناهان بشوی یا به مسجد الحرام می روم و تو را نفرین می کنم. گفتم. آنچه از دستت برآید کوتاهی مکن. و چوبی هم بر سرش کوبیدم که نقش بر زمین شد! به مسجد الحرام رفت و با اشک چشم به من نفرین کرد، ناگهان بدنم از کار افتاد و به این صورت که می بینید در آمدم.
روزی به محضر پدر شتافتم، سر به زانویش نهادم و گفتم. اشتباه کردم، بد کردم، نفهمیدم، کلید حل مشکلم به دست تو است؛ زیرا پیامبر فرموده. دعای پدر درباره فرزند مستجاب است.
پدرم نگاهی به من کرد و گفت. پسرم بیا به مسجد الحرام برویم، آنجا که تو را نفرین کردم همانجا به تو دعا کنم. پدرم را بر شتری سوار کردم و به سوی مسجد الحرام راندم، در راه پرنده ای از پشت سنگی پر کشید، شتر رم کرد و پدرم از پشت شتر افتاد و مرد و من او را در همان ناحیه دفن کردم!
حضرت فرمودند: از این که پدرت حاضر شد به مسجد الحرام آید و برای تو دعا کند معلوم می شود از تو راضی شده بود، من به خاطر رضایت پدرت برایت دعا می کنم، آن گاه سر به سوی حق برداشت و با اشاره به جوان گفت: یا أکرَمَ الأکرَمِینَ، یا مَنْ یجیبُ دَعوَةَ المُضْطَرّین...هنوز دعای حضرت به پایان نرسیده بود که جوان سلامتش را باز یافت!

۱. الأمالي، ص ۲۸۰
۲. اصول كافي،ج‏۳،ص۲۳۰
۳. رمز موفقيت بزرگان، رضا باقي، ص۱۱۶
۴. بحارالانوار للعلامه المجلسی -علیه الرحمه-ج ۲۲ص ۳۹۴.